Voortgang op het gebied van Digitale Sequentie-informatie (DSI)

Zoals eerder uitgelegd, wordt er momenteel een internationale discussie gevoerd over de vraag of het gebruik van DSI van genetische bronnen ook onderhevig zou moeten worden aan verplichtingen inzake toegang en verdeling van voordelen (ABS). Er zijn verschillende scenario’s ontwikkeld voor de manier waarop omgegaan zou kunnen worden met de toegang tot en verdeling van voordelen uit het gebruik van DSI. Zie de eerdere artikelen over DSI: Digitale sequentie-informatie (DSI) van genetische bronnen en Beleidsscenario’s voor toegang en verdeling van voordelen (ABS) en digitale sequentie-informatie (DSI).

Derde Bijeenkomst van de Open-ended Working Group

Tijdens de Derde Bijeenkomst van de Open-ended Working Group (OEWG-3), die online plaatsvond vanwege de COVID-19-pandemie, vonden geen onderhandelingen plaats, maar wisselden Partijen bij de CBD en waarnemers hun standpunten uit over de toegang tot en verdeling van voordelen uit het gebruik van DSI. Deze standpunten liepen sterk uiteen, variërend van het toepassen van dezelfde ABS-regels op DSI als op genetische bronnen, tot geen monetaire verdeling van voordelen voortkomend uit het gebruik van DSI. De EU en haar Lidstaten benadrukten dat het principe van ‘open access’ (vrije toegang) tot DSI behouden moet blijven, en dat een eventuele toekomstige oplossing voor DSI niet mag leiden tot belemmering van open access tot DSI en evenmin negatieve invloed mag hebben op ‘open science’ (vrije wetenschap). Hoewel veel andere Partijen en stakeholders ook het belang van open access erkenden, bleken de meningen over de betekenis van open access uiteen te lopen.

Daarnaast moet volgens de EU en haar Lidstaten elke potentiële oplossing voor DSI praktisch, makkelijk uitvoerbaar, efficiënt en kosteneffectief zijn, ervoor zorgen dat de gedeelde voordelen bijdragen aan het behoud en het duurzame gebruik van biodiversiteit (waaronder ook de Sustainable Development Goals), rechtszekerheid garanderen, ‘toekomstbestendig’ zijn (om in te kunnen spelen op technologische ontwikkelingen) en kunnen worden aangepast aan de vereisten van andere ABS-instrumenten, inclusief mogelijke toekomstige instrumenten.

DSI-onderhandelingen en -beleidsopties

Onderhandelingen over DSI zullen beginnen tijdens de hervatte sessie van de OEWG-3 die in januari 2022 fysiek plaatsvindt in Genève. In de periode tussen september 2021 en januari 2022 zal verdere analyse plaatsvinden van mogelijke beleidsbenaderingen, opties of modaliteiten m.b.t. de toegang tot DSI en de verdeling van voordelen voorkomend uit het gebruik van DSI, in het bijzonder de beleidsopties die door de CBD geformuleerd zijn:

• Optie 0: bestaande situatie;
• Optie 1: DSI volledig geïntegreerd in CBD en Nagoya Protocol;
• Optie 2.1: geen Prior Informed Consent (PIC) vereist voor toegang tot DSI; elk land heeft een eigen standaard-MAT (Mutually Agreed Terms) of licentie waarin de verdeling van voordelen geregeld wordt;
• Optie 2.2: geen PIC vereist voor toegang tot DSI; standaard-MAT/-licentie op internationaal niveau voor het regelen van de verdeling van voordelen;
• Optie 3.1: geen PIC en geen MAT vereist voor DSI, maar gebruikers betalen voor toegang tot wereldwijde DSI-datasets;
• Optie 3.2: geen PIC en geen MAT vereist voor DSI, geen directe betalingen voor toegang tot wereldwijde DSI-datasets, maar multilateraal fonds voor verdeling van voordelen wordt op andere manier gevuld;
• Optie 4: verbeterde technische en wetenschappelijke samenwerking;
• Optie 5: geen verdeling van voordelen vanuit DSI.

Er zal een informele adviesgroep worden opgericht om dit werk en andere voorbereidingen voor de bijeenkomst in Genève te ondersteunen. Daarnaast zijn Partijen bij de CBD en andere stakeholders uitgenodigd om hun standpunten en nieuwe of aanvullende benaderingen, opties of modaliteiten in te dienen over de aanpak van digitale sequentie-informatie van genetische bronnen (tot en met 30 september).

De resultaten van de bijeenkomst in Genève zullen worden besproken tijdens de Vijftiende Bijeenkomst van de Conference of the Parties (COP-15) bij de CBD, die na een formele virtuele opening in oktober 2021 voornamelijk als fysieke bijeenkomst zal plaatsvinden in Kunming, China, van 25 april tot en met 8 mei 2022. Naar verwachting zullen er besluiten over DSI worden genomen tijdens deze Vijftiende Bijeenkomst van de Conference of the Parties bij de CBD.

In de tussentijd blijft de Nederlandse ABS-Autoriteit (Kim van Seeters; k.vanseeters@minlnv.nl) geïnteresseerd in de ervaringen van Nederlandse stakeholders met DSI en hun mening over de ontwikkelde DSI-scenario’s.